TBS

SPECIALISMEN

INFORMATIE

PRO JUSTITIA RAPPORTAGE

Als u wordt aangehouden in een strafzaak voor een delict en de officier van justitie of rechter vermoedt dat u het delict heeft gepleegd onder invloed van een stoornis, dan kan de officier van justitie of rechter opdracht geven tot het opmaken van een gedragskundige rapportage door een psychiater en/of een psycholoog. Deze deskundige zal u dan meerdere keren komen opzoeken in het huis van bewaring of bij u thuis. Hij zal dan een uitgebreid rapport opmaken voor de rechter. Hij adviseert de rechter over een eventuele stoornis, of en in welke mate het delict aan u kan worden toegerekend, hoe groot het gevaar op herhaling is en welke straf of maatregel aan u moet worden opgelegd.

PIETER BAAN CENTRUM

Als u wordt verdacht van een ernstig strafbaar feit en u dit mogelijk onder invloed van een psychische stoornis heeft gepleegd, kan de rechter een onderzoek naar uw geestvermogens in het Pieter Baan Centrum gelasten. Het onderzoek in het Pieter Baan Centrum duurt in beginsel 6 weken. Dit onderzoek vindt alleen plaats als er geen andere mogelijkheden van gedragskundig onderzoek mogelijk zijn. Dat kan bijvoorbeeld zijn, omdat u weigert mee te werken aan ambulant Pro Justitia onderzoek.

WEIGERENDE OBSERVANDUS

Een belangrijke vraag is of u wel of niet moet meewerken aan gedragskundig onderzoek?

Die vraag laat zich niet zo eenvoudig beantwoorden. De indruk bestaat bij veel verdachten dat u altijd TBS kunt ontlopen als u weigert mee te werken aan gedragskundig onderzoek. Dat is zeker niet het geval. Door de weigering maakt u het de rechter in sommige gevallen wel moeilijker om TBS op te leggen, maar uitgesloten is het zeker niet. Het weigeren van gedragskundig onderzoek kan in sommige gevallen zelfs nadelig voor u uitpakken. Als u onderzoek weigert is het voor de rechter veel moeilijker om alternatieven voor een TBS met dwangverpleging als een TBS met voorwaarden of een voorwaardelijke gevangenisstraf met bijzondere voorwaarden op te leggen.

TBS-OPLEGGING

Een rechter kan aan u een TBS-maatregel opleggen indien er sprake is:

• van een delict waar vier jaar of meer gevangenisstraf op staat,
• een stoornis ten tijde van het delict en
• een (significant) gevaar voor herhaling van (soortgelijke) delicten.

TOEREKENINGSVATBAARHEID

Als u ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard, dient u te worden ontslagen van alle rechtsvervolging (soort vrijspraak). In dat geval kan de rechter aan u geen gevangenisstraf opleggen. In de meeste gevallen wordt het delict verminderd aan u toegerekend. In dat geval wordt er een gevangenisstraf en een TBS-maatregel aan u opgelegd. Dit betekent nu nog dat u na twee derde van de gevangenisstraf in een TBS-kliniek zal worden geplaatst. Binnenkort zal dit pas twee jaar voor de afloop van uw gevangenisstraf zijn.

TBS-SMAKEN

Er zijn twee smaken TBS. Een TBS met voorwaarden en een TBS met dwangverpleging. Bij een TBS met voorwaarden kunnen er door de rechter op advies van de reclassering voorwaarden worden gesteld, zoals medicatiegebruik, een behandeling in een kliniek, locatieverboden of onthouding van alcohol of drugs. TBS met dwangverpleging is de zwaarste variant. Dan wordt u automatisch in een TBS-kliniek geplaatst. Bij geweldsdelicten kan een TBS met dwangverpleging in beginsel oneindig duren. Dat maakt dat deze variant niet populair onder cliënten is.

PLAATSING IN TBS-KLINIEK

Als aan u een TBS-maatregel met verpleging is opgelegd, wordt u in een TBS-kliniek (FPC) geplaatst. Dit gebeurt door het ministerie van Justitie en Veiligheid. TBS-klinieken zijn over heel Nederland verspreid. Bij de keuze voor een kliniek wordt gekeken naar de regio van herkomst, maar ook naar de onderliggende psychische problematiek die u heeft. Voorafgaand aan de plaatsing in een TBS-kliniek kunt u te maken krijgen met wachtlijsten. U moet dan wachten in een huis van bewaring of gevangenis op een plek in een TBS-kliniek.

TBS-VERLENGING

Een TBS-maatregel wordt opgelegd voor een periode van twee jaar. Daarna kan de rechter uw TBS steeds verlengen met twee of een jaar. Gronden voor verlenging van uw TBS is dat er sprake moet zijn van een psychische stoornis en een gevaar voor herhaling. Naast het advies van de kliniek vindt iedere vier jaar een onafhankelijk onderzoek door een psychiater en psycholoog of het Pieter Baan Centrum plaats. Deze adviezen kunnen best nog weleens afwijken van het advies van de kliniek.

ZORGCONFERENTIE

Sinds enkele jaren is het mogelijk om bij een impasse in de behandeling of bij iemand die langer dan 15 jaar in de TBS zit een zorgconferentie aan te vragen. Bij een zorgconferentie vindt er een bespreking plaats met de kliniek, externe deskundigen, reclassering en ministerie van Justitie en Veiligheid plaats over het te volgen traject. U kunt dan zelf het eerste deel van de conferentie bijwonen en uw wensen aangeven. Het tweede deel bestaat dan uit een overleg waar uw advocaat wel bijzit. De uitkomsten van de zorgconferentie worden na de conferentie met u gedeeld door uw advocaat.

LFPZ-KLINIEK

Soms kan een TBS-gestelde, ondanks jaren behandeling, niet veilig terugkeren in de maatschappij, omdat het recidiverisico onvoldoende is afgenomen. Dan zal hij in een LFPZ-kliniek (voorheen: longstay) worden geplaatst door de minister. LFPZ staat voor Langdurige Forensisch Psychiatrische Zorg. De TBS-gestelde krijgt in een LFPZ-kliniek nog steeds behandeling, maar die behandeling zal gericht zijn op stabilisatie van de psychiatrische stoornis en op een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven. Toch blijft in de LFPZ-kliniek resocialisatie tot de mogelijkheden behoren.

CONTRA-EXPERTISE

Het is goed om te weten dat Bureau TBS regelmatig in TBS en strafzaken een psycholoog of psychiater voor de cliënt inschakelt voor een tegenonderzoek (contra-expertise). Dit leidt regelmatig tot gunstige resultaten. Bureau TBS kent namelijk de “markt” van psychologen en psychiaters in strafzaken zeer goed en kan daarom de cliënt helpen in het vinden van een voor zijn probleem geschikte gedragsdeskundige.

TBS SPECIALISTEN

De advocaten van Bureau TBS zijn gespecialiseerde advocaten in tbs-zaken. Zij bepalen in samenspraak met u de juiste strategie.

De advocaten van Bureau TBS Advocaten kunnen u bijstaan op betalende basis of op basis van gefinancierde rechtsbijstand (toevoeging).

STANDPUNTEN

STANDPUNTEN BUREAU TBS ADVOCATEN :

1. Als er voldoende alternatieven zijn, leg geen tbs op. Tbs moet ultimum remedium zijn.

2. Start de tbs-behandeling in een tbs met voorwaarden. Opschaling is altijd mogelijk.

3. Leg naast tbs geen of een korte celstraf op.

4. Start na een derde van de celstraf met de tbs-behandeling. Ook bij moord en doodslag.

5. Hoe sneller de tbs-behandeling start, hoe effectiever die is en hoe veiliger de samenleving.

6. Maak tbs-behandelingen in de tbs-kliniek korter en intensiever. Bied maatwerk.

7. Maak tijdens de tbs-verlenging een tussentijdse toetsing mogelijk, net als bij de ISD-maatregel.

8. Beperk de instroom van tbs-gestelden, wachtlijsten lopen op.

9. Zorg voor meer maatschappelijk draagvlak voor tbs in de samenleving.

10. Klinieken moeten zorgen voor meer transparantie tijdens en na incidenten. Deel altijd de onderzoeksrapporten met de media.

11. Zorg voor een wettelijke verankering van zorgconferenties en driegesprekken.

12. Verbind een einddatum aan de tbs met verpleging, zodat er perspectief op vrijlating is.